W dniu 17 listopada weszły w życie znowelizowane przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 1 grudnia 1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 2023 r., poz. 2367). W ocenie OPZZ, z którym zgadza się ZZPKM, wciąż wiele stanowisk pracy pozostanie poza nawiasem regulacji ustawowych.

Zgodnie ze znowelizowanym brzmieniem regulacji zmienia się wiele przepisów obowiązujących od ponad 20 lat m.in. rozumienie stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe, zapewnienie pracownikowi oprócz okularów także szkieł kontaktowych korygujących wzrok, zmiana definicji systemu komputerowego, uwzględnienie systemów przenośnych (np. laptopów) do wykonywania pracy.

Pomimo wielu zasadnych zmian dostosowujących prawo do aktualnych warunków pracy wykonywanych na stanowiskach pracy z wykorzystaniem monitorów ekranowych, jako związkowcy z OPZZ ubolewamy, że przepisy odnośnie pracy na stanowiskach z wieloma monitorami ekranowymi wciąż pozostają poza regulacjami prawnymi.

W trakcie konsultacji społecznych organizacje branżowe OPZZ, w tym ZZPKM, zwracały uwagę na ten problem – obecny zwłaszcza w branży z szeroko rozumianym bezpieczeństwem publicznym, transporcie, centrach sterowania ruchem, itp. Niestety, przepisy znowelizowanego rozporządzenia nie zauważyły tych stanowisk. Nadal będziemy postulować zmiany prawne regulujące pracę na stanowiskach pracy z wieloma monitorami, zwracając się w najbliższym czasie do właściwego resortu.

Pomimo wciąż braku regulacji prawnych w tym obszarze, OPZZ zwróciło się do Centralnego Instytutu Ochrony Pracy i Instytutu Medycyny Pracy w Łodzi o rozwiązania oparte na badaniach naukowych i dotychczasowej praktyce prowadzonej przez obie jednostki, by wesprzeć pracowników zarówno w perspektywie krótkofalowej – proponując już gotowe rozwiązania, jak i długofalowej – kontynuując badania odnośnie ergonomii pracy na tych stanowiskach.

Istotne obecnie dla prawidłowej organizacji i bezpieczeństwa pracy na stanowiskach są m.in.:

dobre praktyki i wytyczne dla pracodawców odnośnie rozpowszechnienia do stosowania przez pracodawców narzędzia pomiarowego, jakim jest okulograf stosowany do oceny obciążenia (zmęczenia) narządu wzroku pracownika,

badania naukowe w zakresie maksymalnej liczby monitorów ekranowych różnego przeznaczenia, które mogą być przypisane pojedynczemu pracownikowi do obsługi, obserwacji czy też nadzoru,

uznawanie przez pracodawców prawa pracownika do uzyskania okularów korygujących wzrok na stanowiskach pracy z wieloma monitorami,

badania naukowe w zakresie uwarunkowań medycznych i sprawności psychofizycznej pracownika oraz możliwych konsekwencji wynikających z nadmiernego obciążenia ludzkiej percepcji, na stanowiskach pracy z wieloma monitorami ekranowymi.

Co się zmienia i na co warto zwrócić uwagę!

Pracownik pracujący na laptopie będzie mieć prawo domagać się od pracodawcy wyposażenia stanowiska pracy w monitor stacjonarny. Może więc zwiększyć komfort pracy, podpinając swojego laptopa do monitora. Takie ułatwienie dotyczy także pracowników pracujących zdalnie – w taki sam sposób będzie można dostosować stanowisko pracy w domu.

Zgodnie z nowelizacją rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom nie tylko refundację okularów, ale także szkieł kontaktowych – jeśli wyniki badań okulistycznych wykażą taką potrzebę noszenia ich w trakcie pracy przed monitorem.

Obecnie pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikom zwrot kosztu zakupu okularów, jeżeli podczas badania lekarz medycyny pracy zaświadczy konieczność pracy w okularach. po nowelizacji refundacją zostaną objęte również soczewki kontaktowe. Co ważne, refundacja zarówno ich, jak i okularów przysługuje pracownikom, którzy pracują przed komputerem co najmniej przez cztery godziny dziennie.

Co prawda w MZA i TW są czynione jakieś czynności mające dbać o wzrok pracowników, ale należałoby może teraz, w myśl wytycznych nowego rozporządzenia przeprowadzić nowe dogłębne i szczegółowe badania, a ich wyniki przedstawić na jakimś szerszym forum?