UMOWA NA OKRES PRÓBNY – KODEKS PRACY

W aktualnym stanie prawnym art. 25§ 1 Kodeksu pracy traktuje o tym, że umowę o pracę zawiera się na czas nieokreślony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. Jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. W świetle art. 25§ 2 ustawy kodeksowej każda z wyżej wskazanych umów może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny nie przekraczający 3 miesięcy.

Nowy art. 25 Kodeksu pracy będzie wymieniał wprost umowę na okres próbny jako jeden z rodzajów umowy o pracę. Wymieni też umową na czas określony i nieokreślony. Oznacza to, że w wyliczeniu zostanie pominięta umowa na czas wykonywania określonej pracy oraz na zastępstwo. Kolejną nowością jest uregulowanie celu zawarcia umowy na okres próbny. Projekt ustawy jednoznacznie stwierdza, że ten rodzaj umowy zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia do wykonywania pracy określonego rodzaju. Takiego zapisu brakowało dotychczas w Kodeksie pracy.

Uregulowanie celu umowy o pracę na okres próbny wynika z potrzeby płynącej z praktyki stosowania tego typu umów. Braki w Kodeksie pracy zostały niejako zastąpione orzecznictwem sądowym. Zgodnie z judykaturą kilkakrotne zawarcie umowy na okres próbny z tym samym pracownikiem jest dopuszczalne, jeżeli wiąże się z zatrudnieniem na innym stanowisku lub przy innych czynnościach i nie zmierza w oczywisty sposób do obejścia przepisów, np. art. 251 Kodeksu pracy. Gdyby przedmiotem następnej umowy na okres próbny były czynności wykonywane w czasie trwania pierwszej umowy na okres próbny, albo gdyby charakter pracy był podobny, a inny byłby jedynie np. zakres odpowiedzialności, uznaje się, że taka umowa miałaby na celu obejście art. 251 Kodeksu pracy i byłaby ona w rzeczywistości umową na czas określony (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 26 sierpnia 1999 r. sygn. akt I PKN 215/99, OSNAP 2000/24/890).

Zgodnie z powyższym proponowane brzmienie art. 25 w § 3 ma za zadanie zakończenie wszelkich spekulacji nad dopuszczalnością ponownego zawarcia z tym samym pracownikiem umowy na okres próbny. Zgodnie z projektem ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe, jeżeli pracownik ma być zatrudniony do wykonywania innego rodzaju pracy. Jest to jedyny dopuszczalny przypadek zawarcia między tymi samymi stronami stosunku pracy kolejnej umowy próbnej.

Dotychczasowe brzmienie art. 25 Kodeksu pracy:

Art. 25. § 1. Umowę o pracę zawiera się na czas nie określony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. Jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności.

  • 2. Każda z umów, o których mowa w § 1, może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny, nie przekraczający 3 miesięcy.

Proponowane brzmienie art. 25 Kodeksu pracy:

Art. 25. § 1. Umowę o pracę zawiera się na okres próbny, na czas nieokreślony albo na czas określony.

  • 2. Umowę o pracę na okres próbny, nie przekraczający 3 miesięcy, zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia do wykonywania pracy określonego rodzaju.
  • 3. Ponowne zawarcie umowy o pracę na okres próbny z tym samym pracownikiem jest możliwe jeżeli pracownik ma być zatrudniony do wykonywania innego rodzaju pracy.